Wanneer is een cao verplicht?

Wat is een verplicht CAO?

Een collectieve arbeidsovereenkomst (CAO) is een schriftelijke overeenkomst waarin afspraken worden vastgesteld over de arbeidsvoorwaarden. Deze afspraken zijn overeengekomen tussen een of meerdere werkgevers(organisaties) met een of meerdere werknemers(organisaties). Zo’n collectieve arbeids­overeenkomst of cao bevat dus arbeidsvoorwaarden van een grote groep werknemers, maar zijn niet altijd vrijblijvend. Het is daarom verstandig om te controleren of je daadwerkelijk verplicht bent om een cao toe te passen.

De vier verplichtingen

Er zijn een aantal zaken waarbij het toepassen van een cao verplicht is. Hierbij zijn de regels van de CAO dus daadwerkelijk verplicht. De vier belangrijkste redenen staan hieronder toegelicht:

1. Eigen CAO afsluiten

Het is mogelijk om zelf een cao af te sluiten met één of meerdere werknemersorganisaties. Dit zijn voornamelijk vakbonden. We noemen dit ook wel een ondernemings-cao. Hierin lees je de bepalingen die specifiek zijn toegespitst op jouw onderneming. Voornamelijk grote organisaties zullen zo’n cao afsluiten. Wanneer je hier vrijwillig aan meewerkt is het dus ook echt verplicht de cao toe te passen.

2. Werkgeversorganisatie

Het is ook mogelijk dat de werkgeversorganisatie waar je als onderneming lid van bent een cao afsluit voor de specifieke bedrijfstak. Dankzij het lidmaatschap bij de werkgeversorganisatie ben je vervolgens gebonden aan een bedrijfstak-cao. Hiervoor moet je overigens wel onder de werkingssfeer van die cao vallen. Branche- en werkgeversorganisaties kunnen je vertellen welke bedrijfstak-cao van toepassing is in jouw branche. Het is daarom belangrijk om deze organisaties goed in de gaten te houden voor veranderende of vernieuwde cao’s.

3. Algemeen verbindend verklaarde CAO

Ook als je geen lid bent van een werkgeversorganisatie, kan het toepassen van een cao verplicht zijn. De minister van SZW kan een cao namelijk ook zelf algemeen verbindend verklaren voor alle werkgevers en werknemers binnen dezelfde bedrijfstak.

Met deze verplichting voorkom je dat werkgevers onderling met de arbeidsvoorwaarden concurreren tijdens werving en selectie. De andere kant op mag je bijvoorbeeld ook niet mindere arbeidsvoorwaarden bieden dan in de cao is bepaald.

4. CAO opgenomen in de arbeids­overeenkomst

Ook is het mogelijk een cao van toepassing te verklaren op een arbeids­overeenkomst. Deze bepaling heet een incorporatiebeding. Bij zo’n beding geldt de cao áltijd. Dat is onafhankelijk van bijvoorbeeld een ondernemings-cao, het lidmaatschap van een werkgeversorganisatie of het algemeen verbindend verklaren van een CAO.

Waarom zou ik zelf een CAO afsluiten?

Wanneer je zelf een CAO afsluit hoeft dan niet langer met iedere werknemer apart afspraken te maken over zijn contract. Je kunt volstaan met enkel een verwijzing naar de cao. Secundaire arbeidsvoorwaarden en persoonlijke afspraken leg je echter wel expliciet vast. Het is vervolgens voor alle partijen helder welke afspraken er zijn gemaakt over de arbeidsvoorwaarden. Het is gemakkelijk om aan de hand van een cao vragen van medewerkers te kunnen beantwoorden zonder hierover discussie te hoeven gaan.

Hoe lang blijft een cao geldig?

Bij een cao wordt er altijd een bepaalde tijdsduur aangegaan. Hierbij gaat het meestal om minimaal één en meestal meerdere jaren. Stel je zelf een cao op? Vergeet hier dus ook niet goed over na te denken, want de exacte duur staat in een cao vermeld. Uiteraard proberen cao-partijen een nieuwe cao naadloos te laten aansluiten op de voorgaande. Dit is iets wat in de werkelijkheid altijd minder soepel loopt dan gepland. In dit geval kan er een cao-loze periode zijn waarin de cao 'nawerking' heeft.

Klaar voor goede arbeidsvoorwaarden?

Nu je weet wanneer het toepassen van een cao verplicht is en wat de verschillende opties zijn is het tijd om te kijken wat er het beste bij jouw bedrijf past. Zorg goed voor je werknemers en daarmee ook voor je bedrijf!