Zo blijf je gemotiveerd in de donkere wintermaanden

Waarom je motivatie daalt in de winter

Hoewel motivatie in elk seizoen kan schommelen, hebben veel mensen in de winter minder energie. “De kortere dagen zorgen ervoor dat we automatisch minder daglicht zien”, legt Gort uit. “Daardoor maken we het gelukshormoon serotonine minder aan, wat invloed heeft op je stemming en productiviteit. Ook kunnen langere reistijden door files of uitvallende treinen ervoor zorgen dat je ertegenop ziet om naar kantoor te gaan.”

Het goede nieuws: met een paar simpele aanpassingen in je dagritme kun je voorkomen dat je motivatie wegsijpelt.

Eerst even terug naar de basis: wat is motivatie eigenlijk?

Volgens Van Dale betekent motivatie: beweegreden of drijfveer. Het is de drijfveer of reden van een individu om tot een actie of prestatie te komen. Er kan zowel sprake zijn van intrinsieke motivatie (van binnenuit) als extrinsieke motivatie (van buitenaf).

Intrinsieke motivatie: je innerlijke drijfveren

Intrinsieke motivatie verwijst naar je innerlijke drijfveren om taken uit te voeren. Als je intrinsiek gemotiveerd bent, merk je dat je op zoek bent naar werk dat je uitdaagt en je de mogelijkheid biedt om jezelf te ontwikkelen. Je bent dan meer betrokken bij je werk, ervaart meer voldoening en hebt meer plezier in wat je doet. Zo zul je ook bereid zijn om risico's te nemen en innovatief te denken. Dit kan weer leiden tot meer creativiteit en ontwikkeling binnen een organisatie. Voor je werkgever is het dus fijn als je intrinsiek gemotiveerd bent. 

“Vraag jezelf af: wat maakt mijn werk leuk? Wat wil ik meer of minder doen?”, zegt Gort. “En durf het te benoemen als iets niet meer bij je past. Zelf regie nemen maakt je mentaal weerbaarder dan blijven hangen in iets wat niet goed voelt.”

Ook kan het helpen om met je leidinggevende te bespreken hoe je meer betrokken kunt worden bij projecten of om te vragen naar mogelijkheden voor groei en ontwikkeling.

Extrinsieke motivatie: prikkels van buitenaf

Bij extrinsieke motivatie spelen beloningen van buitenaf een rol, zoals een bonus, salarisverhoging of compliment. Zo'n externe prikkel kan jou aanzetten tot actie, maar dat is meestal slechts tijdelijk. Wie zich alleen laat motiveren door externe prikkels, loopt het risico op de lange termijn minder voldoening te voelen.
De kunst zit hem in de balans: een mix van intrinsieke en extrinsieke motivatie houdt je betrokken en tevreden.

Toch speelt er in de winter nog iets anders mee dat je motivatie flink kan beïnvloeden: het seizoen zelf. Minder licht, kou en meer tijd binnen hebben niet alleen effect op je energie, maar ook op het ziekteverzuim op de werkvloer.

Ziekteverzuim in de wintermaanden

In de wintermaanden zitten we meer binnen en zien we minder daglicht. Dat heeft niet alleen invloed op onze energie, maar ook op het ziekteverzuim. “Zodra het slechter weer wordt, voelen mensen zich vermoeider of minder lekker in hun vel, wat kan leiden tot mentale klachten of ziekmeldingen”, vertelt Gort. “Dat werkt door op de rest van het team: motivatie is besmettelijk, net als werkgeluk.” In organisaties met een hechte cultuur en betrokken leidinggevenden, zie je dat medewerkers elkaar juist versterken. “Een positief wij-gevoel op de werkvloer helpt om samen door die donkere maanden heen te komen.”

Lees ook: Burn-out klachten & symptomen

Motivatieboost

De grootste misvatting is dat motivatie vanzelf weer terugkomt. “Motivatie is net als een spier”, zegt Gort. “Hoe vaker je deze traint, hoe sterker hij wordt.”

Begin met jezelf bevragen: wil ik hier nog werken? Als het antwoord ‘ja’ is, denk dan terug aan de tijd dat je net begon met je baan. Wat gaf je toen energie? En wat heb je nodig om weer passie en plezier in het werk te krijgen? 
Gebruik dat als uitgangspunt om weer richting te geven aan je werk. Stel vervolgens haalbare kortetermijn- en langetermijndoelen en bespreek ze regelmatig met je leidinggevende. Zo blijf je groeien en houd je grip op je eigen motivatie.

Wintertips voor meer energie en focus

• Maak daglichtwandelingen: probeer elke dag minstens 30 minuten buiten te zijn bij daglicht, liefst in de ochtend.

• Werk met je natuurlijke ritme: ben je meer een avondmens? Kijk of je taken kunt plannen op momenten waarop je piekt.

• Maak je reistijd prettiger: een noise-cancelling koptelefoon of reizen buiten de spits kunnen veel doen voor je energie.

• Blijf bewegen: zelfs een korte wandeling tussen meetings door helpt je hersenen te resetten.

Blijft je motivatie ondanks alles laag? Dan is het mogelijk het beste om langzaam uit te kijken naar iets anders. Hoe dan ook: blijf in beweging, letterlijk en figuurlijk. Jij bent de baas over jouw motivatie, ook tijdens grauwe dagen.