Terug van vakantie: voorkom een vakantiedip

Een vakantiedip in het kort: 

• Een vakantiedip ontstaat vaak doordat je na een ontspannende vakantie weer moet wennen aan de dagelijkse routine, wat tijdelijk een dip in stemming en energie kan veroorzaken.

• Een vakantiegevoel ontstaat door ontspanning, vrijheid, avontuur, blijdschap en onbezorgdheid, en deze positieve gevoelens verdwijnen of worden minder na een vakantie.

• Voor een soepele overgang kun je een buffer van vrije dagen inplannen, een zachte landing op werk creëren, to-do lijstjes maken, positief aan je vakantie terugdenken, en de positieve aspecten van je werk herwaarderen.

• Zelfzorgactiviteiten zoals lichaamsbeweging, mindfulness en gezond eten kunnen de positieve effecten van een vakantie verlengen en helpen bij het verminderen van stress.

• Om je dagelijkse leven aangenamer te maken, kun je vakantiegewoontes behouden, je horizon verbreden met nieuwe activiteiten of vaardigheden, en nieuwe uitdagingen zoeken om een sleur te voorkomen.

• Blijf je last houden van een vakantiedip? Dan is het wellicht een goed idee om eens na te denken over veranderingen in je leven.

Wat is een vakantiedip?

Een vakantiedip, post-vakantiesyndroom of post-vacation blues; het is een gevoel dat sommige mensen ervaren in de laatste dagen van een vakantie of na terugkomst. Dit komt doordat je tijdens een vakantie meestal overschakelt naar een ontspannen modus, los van de dagelijkse werkdruk en routine. Bij terugkeer naar het normale leven kunnen de overgang, het opnieuw oppakken van werktaken en het opnieuw ervaren van dagelijkse stress, leiden tot een tijdelijke dip in stemming en energie. Daar hoort somberheid, verdriet en melancholie bij, wat voor de volgende symptomen kan zorgen: vermoeidheid, concentratiegebrek, prikkelbaarheid, slapeloosheid, hartkloppingen, angst, onverschilligheid en een diep gevoel van leegte. Volgens The Mirror (2017) ondervindt 57 procent van de Britse reizigers dit. Is er iets tegen te doen? Vaak wel!

Wat is het vakantiegevoel? 

Om te begrijpen hoe een vakantiedip ontstaat, is het ook goed om te weten wat het vakantiegevoel precies is. Het zijn de ontspannende en vreugdevolle emoties die mensen vaak ervaren tijdens de vakantie. Het omvat:

1. Ontspanning: het loslaten van stress en dagelijkse verplichtingen.

2. Vrijheid: meer controle over je tijd en activiteiten.

3. Avontuur: opwinding en nieuwsgierigheid bij het ontdekken van nieuwe plaatsen en culturen.

4. Blijdschap: geluk en tevredenheid door mooie ervaringen en quality time.

5. Onbezorgdheid: een tijdelijke ontsnapping aan dagelijkse zorgen.

Dit gevoel verschilt per persoon en situatie, maar het gaat meestal om een combinatie van deze positieve gevoelens. Het zijn veelal gevoelens die je niet geheel voort kan zetten na je vakantie. 

Na je vakantie weer aan het werk

Met deze motivatietips die je makkelijk toe kan passen, krik je jouw stemming op na een vakantie om weer aan het werk te gaan: 

1. Buffer: een of meerdere dagen vrij houden tussen de aankomst thuis en de eerste werkdag helpt om te acclimatiseren. Ook als je in de Nederlandse tijdzone bent gebleven, is het soms moeilijk om je weer aan te passen aan de dagelijkse routine. 

2. Zachte landing: zorg indien mogelijk voor een eerste werkdag waarop je zacht terug landt op de werkvloer. Plan geen belangrijke afspraken in voor je eerste werkdag waardoor je rustig up-to-date wordt van veranderingen, nieuwigheden en je mails. Een gezonde werk-privé balans is overigens het hele jaar door belangrijk voor je mentale welzijn, je motivatie en je productiviteit.

3. To-dolijstjes: maak op je werk to-dolijstjes die langzaam opbouwen. Dit geeft een motiverend gevoel van vooruitgang. 

4. Denk positief terug aan je vakantie: maak je werkplek gezellig met souvenirs en foto’s van de vakantie, maar houd je bureau netjes. Herbeleef de leuke tijd. 

5. Denk aan de positieve aspecten van je werk: de vaardigheden die je (verder) kunt ontwikkelen, de interessante projecten waaraan je kunt werken en de voldoening die je ermee kunt bereiken.

6. Lichaamsbeweging en mindfulness: een regelmatig schema met zelfzorgactiviteiten, zoals lichaamsbeweging en mindfulness, verlengt de positieve impact van een vakantie. Het vermindert stress, en sporten stimuleert ook de aanmaak van endorfines, waardoor je je gelukkiger voelt. 

7. Eet gezond: gezond eten voorziet je lichaam van de nodige voedingsstoffen, wat bijdraagt aan je energiebalans en stemming.

8. Tijd: vergeet niet dat tijd vaak de beste remedie is, ook voor een vakantiedip. Heb wat geduld, geef de dip wat tijd.

   Hier zijn enkele tips voor een duurzamere aanpak van de vakantiedip:

9. Behoud vakantiegewoontes: velen adviseren na thuiskomst snel een volgende vakantie in te plannen omdat een goed vooruitzicht iedereen positief stemt. Echter is het leven van vakantie naar vakantie een teken dat je het dagelijkse leven aangenamer moet maken. Probeer na je vakantie bepaalde gewoontes te behouden, zoals minder je telefoon gebruiken, meer buiten zijn, ontspannen, lezen, zwemmen en culturele uitstapjes maken. Het helpt om je dagelijkse leven aangenamer te maken.

10. Verbreed je horizon: probeer nieuwe activiteiten of vaardigheden te leren. Noteer nieuwe inzichten van je vakantie en werk een plan uit om ze in je dagelijks leven toe te passen. Zoek naar nieuwe uitdagingen om de dagelijkse sleur te doorbreken en om gemotiveerd en nieuwsgierig te blijven. Dit zodat je niet, of minder diep in een dip terechtkomt.

11. Breng wijzigingen aan: als je na je vakantie langere tijd in je dip blijft hangen, overweeg dan veranderingen in je leven. Je bent niet de enige die bijvoorbeeld na z’n vakantie op zoek gaat naar een nieuwe baan. Wij zien ook een stijging in het aantal zoekopdrachten naar alles wat met vacatures te maken heeft na de zomervakantie. In september 2023 was dat een stijging van 17 procent ten opzichte van augustus. In januari, na de kerstvakantie, is een nog duidelijkere toename waar te nemen. In januari 2024 was dit + 45 procent ten opzichte van december de maand ervoor. Neem de tijd om na te denken over veranderingen in je baan, carrièrepad of privéleven en bespreek je gevoelens met vrienden, familie en/of eventueel met een therapeut. Wacht minimaal drie dagen voordat je grote beslissingen neemt.

    Verwacht ook geen wonderen van een vakantie. Hoewel een vakantie heerlijk kan zijn, blijken mensen volgens een onderzoek van de Rotterdamse toerismeonderzoeker Jeroen Nawijn al snel weer op hun gebruikelijke geluksniveau te zitten zodra ze terug zijn, meldde de Volkskrant in 2016. Zijn team ontdekte geen langetermijneffecten van op vakantie gaan. Toch mogen we het belang van vakanties niet onderschatten. Hoogleraar arbeids- en organisatiepsychologie Michiel Kompier voegde in hetzelfde artikel toe dat vakanties zeer belangrijk zijn voor ons herstel en duurzame inzetbaarheid: “Er is goed onderzoek dat aangeeft dat mensen die nooit op vakantie gaan toch iets vaker ziek zijn en eerder doodgaan.” Toch wel goed voor je dus, een paar weken op het strand liggen!

    Vind nu de baan die bij je past op Nationale Vacaturebank

    Geraadpleegde bronnen: 

    • De Volkskrant

    • The Mirror