Tips voor het slim gebruiken van referenties bij sollicitaties

Referenties in het kort: 

• Vraag altijd eerst toestemming voordat je iemand opgeeft als referentie – wel zo netjes én handig.

• Kies de beste referenten: oud-werkgevers, collega’s of opdrachtgevers die iets positiefs over jou kunnen zeggen, geen vrienden of familie.

• Wees professioneel: deel pas contactinfo als de recruiter erom vraagt.

• Gebruik sterke quotes: een krachtige uitspraak kan je cv direct laten schitteren.

• LinkedIn-aanbevelingen: vraag om aanbevelingen op LinkedIn, ideaal voor een extra goede indruk.

• Blijf bouwen aan relaties: die fijne collega van nu wordt later misschien jouw topreferentie.

Wat is een referentie?  

Een referentie is iemand die met jou heeft samengewerkt en bereid is om een eerlijk verhaal te delen over jouw prestaties, werkhouding en persoonlijkheid. Denk aan een oud-werkgever, leidinggevende, collega, stagebegeleider of zelfs een docent. Zij kunnen jouw woorden kracht bijzetten door de ervaringen die ze écht met jou hebben gehad. Vooral werkgevers gebruiken referenties om jouw cv en wat je tijdens een gesprek zei te checken – een soort ‘factchecker’, maar dan over jouw werkachtergrond. 

Wat mag met referenties?

Wist je dat werkgevers in Nederland niet zomaar je vorige baas mogen bellen zonder jouw toestemming? Dit valt onder de AVG, onze privacywetgeving. Als je iemand opgeeft, ziet de recruiter dat meestal als een toestemming om contact met die persoon op te nemen. Check ook altijd even of je referenten akkoord gaan voordat je hun naam opgeeft. Geef ze anders een heads-up dat je ze hebt opgegeven. Vaak nemen werkgevers pas contact met ze op in de latere fases van het sollicitatieproces, bijvoorbeeld na een goed gesprek. 

Alleen informatie die relevant is voor jouw nieuwe baan mag jouw vorige werkgever delen. Denk aan jouw skills die passen bij de functie, wat je precies deed in je vorige baan en hoe dat dienstverband is afgesloten.

Waarom referenties verschil maken  

Denk er eens over na: als jij zegt dat je een teamspeler bent, is dat overtuigend. Maar als jouw oude leidinggevende zegt: “Hij heeft de afdeling echt door een moeilijke tijd gesleept met z’n aanpak en enthousiasme”, maakt dat veel meer indruk. Een referentie kan net het duwtje geven dat je nodig hebt om boven andere kandidaten uit te steken. Zorg natuurlijk wel dat de referent positief over jou kan vertellen én voorbeelden uit de praktijk heeft. Misschien heeft een werkgever ooit gezegd dat jouw aanpak professioneel en inspirerend is? Dat soort details maken referenties ijzersterk. 

De beste personen kiezen

Het kiezen van goede referenties is een proces waar je even bij stil moet staan. Je wilt mensen die jou écht goed hebben meegemaakt en met plezier iets positiefs over jou willen delen. Hier zijn wat opties:  

• Oud-werkgevers, omdat zij jou als werknemer kennen.  

• Collega’s waarmee je intensief hebt samengewerkt.  

• Klanten of opdrachtgevers, voor wie je werkzaamheden hebt uitgevoerd. 

Kies twee tot drie sterke referenties. Laat vrienden en familie erbuiten, hoe positief ze ook over je zijn. Het komt onprofessioneel over en ze zijn simpelweg niet objectief. Kies liever iemand die jou echt kent op de werkvloer of in een zakelijke setting. 

Tip: vraag altijd eerst of diegene jou wil helpen hiermee. Dat is niet alleen netjes, maar geeft je referentie de kans om zich voor te bereiden op mogelijke vragen. 

Wat als je geen referentie hebt?

Geen paniek. Sommige situaties maken het lastig om referenties te verzamelen. Misschien ben je net afgestudeerd, of heb je lang in een informele setting gewerkt. Leg dit gewoon uit aan de werkgever en vertel welke alternatieven je wel biedt. Een docent of mentor, stagebegeleider, coach of vrijwilliger uit bijvoorbeeld een sportclub is ook een prima referentie.

Zo deel je slim referenties

Referenties zijn een echte steun in de rug bij het solliciteren, maar hoe presenteer je ze handig en professioneel? Hier zijn de manieren om ze te delen, afhankelijk van wat de situatie vraagt:

Referenties: op aanvraag beschikbaar

De klassieker! Zet simpelweg aan het einde van je cv: ‘Referenties: op aanvraag beschikbaar.’ Geen namen, geen bedrijven, geen details. Hiermee laat je weten dat je ze hebt, zonder dat je al te veel prijsgeeft, zeker als de vacature er niet specifiek om vraagt.

Contactgegevens delen

Heeft de werkgever aangegeven dat ze graag contactinformatie willen? Dan maak je een nette lijst met de naam, functie, bedrijfsnaam, e-mail en telefoonnummer van jouw referenten. Vergeet niet om van tevoren toestemming te vragen. Je wilt niet dat iemand uit het niets verrast wordt met een telefoontje van een recruiter.

Schitterende quotes

Heb je ooit een gouden aanbeveling gekregen zoals: ‘Ze is de meest betrouwbare projectmanager die ik ooit heb gehad’? Voeg zo’n krachtige uitspraak toe aan je cv! Het is kort, pakkend en laat direct zien wat anderen over jou te zeggen hebben.

LinkedIn-aanbevelingen

LinkedIn is dé plek voor professioneel netwerken. Vraag je referent om een aanbeveling op jouw profiel te schrijven. Werkgevers kunnen deze zien en je hebt meteen een openbaar bewijs van je kwaliteiten. Het is laagdrempelig voor je referent én effectief voor jou.

Referentiebrief

Soms wil een werkgever iets formelers, zoals een referentiebrief. Dit is een uitgebreide beoordeling van jouw prestaties en werkhouding van je vorige baas. Dat hoeft niet heel uitgebreid. 

Privacy in de gaten houden

Belangrijk: deel nooit zomaar de contactgegevens van jouw referenten al online. Dit kan hun privacy schaden én het komt niet professioneel over. Beter is om: ‘Referenties: op aanvraag beschikbaar’ op je cv te plaatsen, en ze te delen als een werkgever erom vraagt. 

Referenties verzamelen voor later

Het beste advies? Begin nu alvast met het bouwen aan je referenties, zelfs als je op dit moment niet op zoek bent naar een baan. Houd professionele relaties warm en wees eerlijk en betrouwbaar in je werk. Die fijne collega of tevreden manager van nu kan jouw beste referentie zijn in de toekomst. Kies zorgvuldig, vraag ze om toestemming of geef ze een seintje als je ze opgeeft en zorg dat alles klopt. Zo zorg je dat je volgende sollicitatie een grotere kans van slagen heeft!

Hoewel we ons best doen om ervoor te zorgen dat alle informatie up-to-date en correct is, kunnen we geen garanties bieden over de volledigheid, betrouwbaarheid of nauwkeurigheid ervan.

Geraadpleegde bronnen:

• CNV

• Van Oers