:focal(1037x389:1038x390)&w=3840&q=75)
De Arbeidstijdenwet uitgelegd: hoe werktijden, rusttijden en pauzes jouw werkdag bepalen
:focal()&w=96&q=75){kind=small}
Als werknemer word je veiligheid en gezondheid beschermd door regels rondom werktijden, rusttijden, pauzes en nachtdiensten. Deze regels zijn vastgelegd in de Arbeidstijdenwet. In dit artikel lees je meer over wat deze wet inhoudt en wat dat voor jou betekent.
De Arbeidstijdenwet in het kort:
De Arbeidstijdenwet bevat regels die de maximale werktijden en minimale rusttijden van werknemers bepalen.
De Arbeidstijdenwet is van toepassing op iedereen vanaf 18 jaar die voor een werkgever werkt.
De Arbeidstijdenwet wordt in de volksmond ook wel de werktijdenwet genoemd.
De Arbeidstijdenwet bevat geen regels over overwerk.
Wat is de Arbeidstijdenwet?
De Arbeidstijdenwet, ook wel werktijdenwet genoemd, bevat de regels die de maximale werktijden en minimale rusttijden van werknemers bepalen. In de Arbeidstijdenwet staat hoeveel uur je als werknemer in een bepaalde periode mag werken en hoeveel tijd je recht hebt op pauze tijdens werkdagen en rust tussen werkdagen. Daarnaast bevat de wet normen voor nachtarbeid, werken op zondag en oproepdiensten.
De Arbeidstijdenwet bevat onder andere regels over het aantal uur dat je mag werken:
Per normale dagdienst mag je volgens de Arbeidstijdenwet niet langer werken dan 12 uur.
Per week is de maximale werktijd 60 uur. Ben je 16 of 17 jaar? Dan is dit gemiddeld 40 uur per week.
Over een periode van 4 weken mag je gemiddeld maximaal 55 uur per week werken.
Over een periode van 16 weken mag je niet meer dan gemiddeld 48 uur per week werken.
Onder arbeidstijden vallen niet alleen de uren die je werkt in opdracht van je werkgever. Ook het volgen van een verplichte cursus of opleiding, in opdracht van je werkgever, hoort hierbij.
Rusttijden volgens de Arbeidstijdenwet
De Arbeidstijdenwet bevat naast regels voor de maximum arbeidstijden ook duidelijke regels als het gaat om de rusttijden waar je als werknemer recht op hebt. Die regels zien er als volgt uit:
Na een werkdag geldt een minimum rusttijd van 11 uur aaneengesloten.
De rusttijd van 11 uur mag een keer per 7 dagen worden aangepast tot minimaal 8 uur. Alleen als dit echt nodig is voor de werkzaamheden.
In iedere week is minimaal 36 uur onafgebroken rust noodzakelijk. Is deze rustperiode er niet? Dan moet er in een periode van 14 dagen minimaal 72 uur aaneengesloten rusttijd zijn. Deze periode van 72 uur mag eventueel worden opgesplitst in perioden van minimaal 32 uur. In de praktijk betekent dit dus dat je 11 dagen achter elkaar kunt werken, zonder dat de regels worden overtreden.
Als het gaat om rust na een nachtdienst dan gelden ook deze aanvullende regels:
Iedere nachtdienst die afloopt na 02.00 uur dient te worden gevolgd door een onafgebroken rusttijd van 14 uur. Deze rusttijd mag, net als bij de dagelijkse rust, niet meer dan een keer worden ingekort tot minimaal 8 uur per week.
Bij een reeks nachtdiensten (van 3 of meer) is het noodzakelijk dat er een onafgebroken rustperiode volgt van minimaal 46 uur.
Pauzes volgens de Arbeidstijdenwet
Naast rusttijden om je werktijden heen, bevat de Arbeidstijdenwet ook regels met betrekking tot je pauzes. Volgens de wet moet een pauze minimaal 15 minuten duren en moet die pauze je dienst onderbreken. Als je tijdens je dienst meer dan 5,5 uur werkt, dan moet daar een pauze van minimaal 30 minuten aan vastzitten. Deze rusttijd mag eventueel worden opgesplitst in twee keer 15 minuten.
Werk je tijdens een dienst meer dan 10 uur? Dan moet je dienst worden onderbroken door minimaal 45 minuten pauze, die eventueel opgesplitst kan worden in drie keer 15 minuten. Staan er in je cao andere afspraken over pauzes? Dan kan dit van de wet afwijken. Echter geldt wel nog steeds dat je minimaal een pauze van 15 minuten hebt na 5,5 uur werken.
Arbeidstijdenwet en nachtdiensten
Als het gaat om nachtdiensten in plaats van reguliere dagdiensten, dan gelden andere regels met betrekking tot de toegestane werktijden. Tijdens een nachtdienst mag volgens de Arbeidstijdenwet maximaal 10 uur worden gewerkt. Onder bepaalde voorwaarden mag een nachtdienst worden verlengd tot 12 uur per nachtdienst. Per 16 weken mag je niet meer dan gemiddeld 40 uur werken als je 16 of meer nachtdiensten werkt in die periode, oftewel gemiddeld een nachtdienst per week.
Je mag daarnaast niet meer dan 7 nachtdiensten in een reeks werken. Per 16 weken mogen niet meer dan 36 nachtdiensten eindigen na 02.00 uur. Van deze regels kan alleen, en binnen bepaalde normen, worden afgeweken als dit is vastgelegd in je cao.
Voor wie geldt de Arbeidstijdenwet?
De Arbeidstijdenwet is van toepassing op iedereen vanaf 18 jaar die voor een werkgever werkt. Dit betekent dat de wet ook geldt voor bijvoorbeeld uitzendkrachten, gedetacheerden en stagiairs. Voor werknemers van 16 en 17 jaar gelden aanvullende regels binnen de Arbeidstijdenwet.
Voor sommige beroepen en sectoren gelden echter andere regels wat werk- en rusttijden betreft. Bijvoorbeeld in de zorgsector of de brandweer, waar vaker aanwezigheidsdiensten zijn toegestaan. Alle regels voor iedere sector zijn terug te vinden in het Arbeidstijdenbesluit. Deze regels gelden in veel gevallen als dat ook zo is vastgelegd in de cao. Gemaakte afspraken in de Arbeidstijdenwet zijn dan niet meer van toepassing. Naast de wettelijke regels van de Arbeidstijdenwet is het ook belangrijk dat je zelf zorgt voor een goede werk-privebalans.
Veelgestelde vragen over de Arbeidstijdenwet
Hoeveel uur mag je werken als werknemer?
Wat is rusttijd volgens de Arbeidstijdenwet?
Wat valt er allemaal onder arbeidstijd?
Wat is het verschil tussen de Arbeidstijdenwet en de werktijdenwet?
Hoe lang mag je achter elkaar werken?
Hoeveel pauze bij een 9-urige werkdag?
Geraadpleegde bronnen:
:focal()&w=256&q=75)