Zorgverlof in Nederland: alles wat je moet weten

Zorgverlof in het kort:

• Zorgverlof (kortdurend en langdurend) is mogelijk voor de zorg voor ouders, kinderen, partners en andere naasten

• Jaarlijks mag je 2 keer je wekelijkse werkuren aan kortdurend zorgverlof besteden

• Jaarlijks mag je tot 6 keer je wekelijkse werkuren aan langdurend zorgverlof opnemen

• Bespreek zo snel mogelijk met je werkgever wat voor soort zorgverlof je nodig hebt

• Je werkgever mag in principe de zorgverlof niet weigeren, tenzij het bedrijf daardoor ernstige problemen ervaart

• Langdurend zorgverlof is over het algemeen onbetaald, tenzij anders bepaald in de cao

Wat is zorgverlof?

Zorgverlof, zowel kortdurend als langdurend, is een recht voor werknemers in Nederland die zorgtaken hebben voor hun partner, kinderen of ouders. Dit verlof kun je opnemen wanneer niemand anders de benodigde zorg kan bieden. Als het ziekenhuis de zorg kan overnemen, krijg je meestal geen verlof. Afhankelijk van jouw situatie kies je voor kortdurend of langdurend verlof. Je werkgever kan om informatie vragen om te bepalen of je recht hebt op dit verlof. Denk hierbij aan een briefje van de dokter met afspraken.

Op de eerste dag van ziekte van een naaste in jouw omgeving kun je *calamiteitenverlof en ander kort verzuimverlof opnemen. Bijvoorbeeld als je kind plotseling ziek wordt op school en je het moet ophalen. Dit soort verlof is bedoeld voor onverwachte situaties die onmiddellijke aandacht vereisen.

Wanneer recht op kortdurend zorgverlof?

Jaarlijks mag je 2 keer je wekelijkse werkuren aan kortdurend zorgverlof besteden, dat zijn de uren zoals vermeld in je arbeidscontract. Werk je bijvoorbeeld 32 uur per week? Dan heb je recht op 64 uur kortdurend zorgverlof per jaar. Het mooie is dat je zelf kunt kiezen wanneer je deze uren opneemt. Tijdens je zorgverlof betaalt je werkgever minstens 70% van je salaris, conform de regels van de Wet Arbeid en Zorg (WaZo).

Wanneer recht op langdurend zorgverlof?

Wanneer er sprake is van een langdurige of levensbedreigende ziekte in je omgeving, kun je gebruikmaken van langdurend zorgverlof. Jaarlijks mag je tot 6 keer je wekelijkse werkuren aan verlof opnemen. Stel, je werkt 32 uur per week, dan heb je dus recht op 192 uur verlof per jaar. Het fijne is dat je zelf bepaalt wanneer je deze uren opneemt. Let wel op, tijdens langdurend zorgverlof ontvang je geen salaris.

Voor wie je zorgverlof op kunt nemen

Je kunt zowel kortdurend als langdurend zorgverlof aanvragen voor mensen in je omgeving die ziek zijn of hulpbehoevend zijn. Denk hierbij aan:

• Kinderen, partner, ouders, grootouders, kleinkinderen, broers en zussen (tweedegraads bloedverwanten)

• Anderen in je huishouden, zoals een inwonende tante

• Bekenden met wie je een sociale relatie hebt, zoals schoonouders, een buurvrouw of een vriend. Het is belangrijk dat je de enige bent die de zieke zorg kan bieden

Zorgverlof voor partner, ouders, kind en andere naasten

Kortdurend zorgverlof: als je naaste ziek is of spoedeisende hulp nodig heeft, heb je als werknemer recht op kortdurend zorgverlof. Dit kan variëren van het brengen van je naaste naar een ziekenhuis tot het verlenen van thuiszorg. Dit biedt flexibiliteit voor jou als werknemer om in urgente situaties bij je naaste te zijn. Vraag dit zorgverlof zo snel mogelijk aan bij je werkgever.

Langdurig zorgverlof: bij langdurige zorg voor een naaste kan langdurend zorgverlof een optie zijn. Dit type verlof is onbetaald en kent specifieke regels, waarbij de exacte duur afhangt van de specifieke situatie. Denk hierbij aan langdurige behandelingen, revalidatie, of zorg in gevallen van ernstige ziekte.

Langdurend zorgverlof aanvragen: jij moet als werknemer langdurig zorgverlof minimaal twee weken van tevoren schriftelijk aanvragen bij je werkgever. Bespreek met je werkgever hoeveel tijd je nodig hebt en wanneer, en alle mogelijke alternatieve regelingen.

Het verlof kan worden gebruikt voor verschillende zorgtaken, waaronder het begeleiden van je naaste naar medische afspraken, het bieden van emotionele ondersteuning tijdens ziekenhuisverblijven, of het verlenen van thuiszorg wanneer dat nodig is.

Zorgverlof voor je zieke kind

Is je kind ziek geworden? Dan heb je recht op kortdurend zorgverlof. Dit geldt voor:

• Je eigen kind of het kind van je echtgenoot/geregistreerde partner

• Je adoptiekind

• Het kind van je partner waarmee je samenwoont

• Je pleegkind, mits dit kind volgens de basisregistratie personen bij de gemeente op hetzelfde adres woont

Kortdurend zorgverlof: Als je voor je zieke kind wilt zorgen, heb je recht op kortdurend zorgverlof. Het enige wat nodig is, is dat jouw kind verzorging nodig heeft en jij bent de enige die in staat is om die zorg te bieden vanwege de situatie. Als iemand anders, zoals de andere ouder, de verzorging kan overnemen, heb je geen recht op kortdurend zorgverlof. Bijvoorbeeld, als je kind in het ziekenhuis ligt, kun je meestal geen kortdurend zorgverlof opnemen, omdat je kind al de benodigde verzorging ontvangt.

Kortdurend zorgverlof aanvragen: als je kind ziek is en je direct zorg verlenen, dan dien je dit zo snel mogelijk bij je werkgever aan te vragen. Geef aan wat de situatie is en hoelang wat je verwacht dat je zorgverlof nodig hebt. 

Langdurig zorgverlof: als je kindje chronisch ziek is of door ernstige gezondheidsproblemen  je langdurig zorg moet verlenen, dan kun je langdurig zorgverlof aanvragen. Dit type verlof is onbetaald en de exacte duur is afhankelijk van de specifieke situatie.

Langdurend zorgverlof aanvragen:  jij moet als werknemer langdurig zorgverlof minimaal twee weken van tevoren schriftelijk aanvragen bij je werkgever. Bespreek met je werkgever hoeveel tijd je nodig hebt en wanneer, en alle mogelijke alternatieve regelingen. 

De basisprincipes en regels voor zorgverlof zijn meestal gelijk, maar kleine variaties kunnen voorkomen afhankelijk van specifieke omstandigheden en de duur van het verlof. Voor concrete informatie over vergoeding, aanvraagprocedures en andere relevante details is het aan te raden de details van zorgverlof te raadplegen in de arbeidsovereenkomst, cao of bedrijfsreglement.

Kan je werkgever zorgverlof weigeren?

Jouw werkgever mag kortdurend en langdurend zorgverlof alleen weigeren als het bedrijf daardoor ernstige problemen ervaart. Daarom kan je werkgever je kortdurend verlof nog tegenhouden nadat je het bij hem hebt gemeld.

Kortdurend verlof gaat in op het moment dat je het aan je werkgever meldt. Lukt het niet om het verlof vooraf te melden vanwege de omstandigheden? Dan moet je dit zo snel mogelijk alsnog doen. Leidt dit tot ernstige problemen voor het bedrijf? Dan kan de werkgever na jouw melding de verlofopname nog stoppen of niet laten ingaan. Gebeurt dit niet? Dan kan jouw werkgever het verlof op een later moment niet meer stoppen. Ook als jouw langdurend zorgverlof eenmaal is begonnen, mag jouw werkgever dit niet meer stoppen.

Word je het niet eens met je werkgever over jouw aanvraag? Neem dan contact op met personeelszaken of je vakbond. Of vraag advies aan rechtshulp.

Opbouw vakantiedagen tijdens zorgverlof

Tijdens zorgverlof bouw je nog steeds wettelijke vakantiedagen op. Je werkgever mag deze verlofdagen niet in mindering brengen op je wettelijke vakantiedagen.

Zorgverlof in je CAO

Lees in je CAO of contract welke afspraken rond zorgverlof voor jou gelden. Weet waar je recht op hebt en of het verlof invloed heeft op je inkomen. In sommige CAO’s krijg je bij kortdurend zorgverlof zelfs 100% loon doorbetaald. Lees hier ook een onderzoek naar verschillende verlofregelingen.

Binnen verschillende beroepsgroepen kunnen de regels voor zorgverlof variëren op basis van de Collectieve Arbeidsovereenkomst (CAO). Hier volgt een overzicht van de regels voor zorgverlof binnen enkele veel voorkomende sectoren:

Geraadpleegde bronnen:

• * Rijksoverheid - Calamiteitenverlof

• ** FNV - Ziekenhuizen CAO

• *** FNV - Logistiek CAO

• **** FNV - Onderwijs CAO

• ***** FNV - Rijksoverheid CAO

• Rijksoverheid - Zorgverlof

• Overheid - Wettenbank

• Rijksoverheid - mijn kind is ziek - zorgverlof

• Rijksoverheid - Zorgverlof aanvragen