Arbeidsongeschikt: je rechten en mogelijkheden

Arbeidsongeschikt in het kort: 

• Loon tijdens ziekte: tijdens de eerste 104 weken (2 jaar) ziekte betaalt de werkgever minimaal 70 procent van het loon door; anders is er een Ziektewet-uitkering.

• Na 2 jaar ziekte: als je na twee jaar nog ziek bent, heb je waarschijnlijk recht op een WIA-uitkering, na beoordeling door het UWV.

• Arbeidsongeschiktheid beoordeling: UWV-arts en arbeidsdeskundige bepalen de mate van arbeidsongeschiktheid door een sociaal-medische beoordeling.

• Soorten WIA-uitkeringen: er zijn twee soorten WIA-uitkeringen. De WGA-uitkering voor gedeeltelijk arbeidsongeschikten en de IVA-uitkering voor volledig arbeidsongeschikten zonder kansen op herstel.

• Hoogte en duur WIA-uitkering: de WGA-uitkering kan bestaan uit een loongerelateerde uitkering, een loonaanvullingsuitkering of een vervolguitkering. Een IVA-uitkering is 75 procent van je vorige loon. Dit kan je krijgen tot je de AOW-leeftijd hebt. 

• Arbeidsongeschikt maar werken: het UWV moedigt werken naast een WIA-uitkering aan; ze verrekenen een deel van de inkomsten, maar het totale inkomen stijgt meestal.

Langdurig ziek

Ben je langdurig ziek? In de eerste 104 ziekteweken (2 jaar) is jouw werkgever meestal verplicht minimaal 70 procent van jouw loon door te betalen. Voor personen die geen werkgever (meer) hebben, is er de Ziektewet-uitkering. Uitzendkrachten hebben daar bijvoorbeeld soms recht op. Of mensen die ziek worden binnen vier weken nadat hun contract is afgelopen. Als je na twee jaar nog ziek bent, heb je waarschijnlijk recht op een WIA-uitkering.

Wanneer ben je arbeidsongeschikt? 

Kan je na twee ziektejaren niet of niet volledig aan het werk? Het UWV moet je dan officieel arbeidsongeschikt verklaren. Dat gebeurt door een UWV-arts en arbeidsdeskundige. Zij bepalen de mate van jouw arbeidsongeschiktheid door een sociaal-medische beoordeling. Met de UWV-arts bespreek je jouw lichamelijke of psychische problemen. En of deze tijdelijk of blijvend zijn. Als de UWV-arts vaststelt dat je arbeidsbeperkingen hebt, krijg je een gesprek met de arbeidsdeskundige. De arbeidsdeskundige bepaalt wat je met jouw beperkingen wel kan doen. Vervolgens vergelijkt het UWV het uurloon dat je nu zou kunnen verdienen met het uurloon van toen je werkte. Het verschil daarin is de mate van arbeidsongeschiktheid. Is dit minimaal 35 procent? Dan heb je waarschijnlijk recht op een WIA-uitkering. 

Voorbeeld: Gerard verdiende 50 euro per uur als timmerman. Na een ongeluk met zijn handen kan hij dit vak niet meer uitoefenen. Daarom schoolt hij zichzelf om tot receptionist. Daar verdient hij 30 euro per uur mee. Dat is 40 procent minder dan wat hij verdiende als timmerman. Dat betekent dat hij 40 procent arbeidsongeschikt is. Klik hier om alle mogelijkheden te bekijken voor het maken van een carrièreswitch. 

WIA-uitkering

WIA staat voor Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen. Er zijn twee soorten WIA-uitkeringen: de WGA en de IVA. WIA-uitkeringen hebben geen vaste einddatum. Het kan doorlopen tot je de AOW-leeftijd bereikt, of als je bijvoorbeeld weer meer kan verdienen. Als dat laatste aan de hand is, krijg je een herbeoordeling voor de WIA. Deze kan daardoor hoger of lager worden. 

De WGA-uitkering 

WGA betekent Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten. Deze uitkering krijg je als je meer dan twee jaar ziek bent en minimaal 35 procent en minder dan 80 procent arbeidsongeschikt bent. Is de mate van arbeidsongeschiktheid 80 procent of meer maar is er een redelijke kans op herstel? Dan ben je tijdelijk arbeidsongeschikt en krijg je ook een WGA-uitkering. 

Hoogte en duur van een WGA-uitkering

Er zijn drie verschillende WGA-uitkeringen: loongerelateerde, loonaanvullings- en een vervolguitkering. Meestal ontvang je eerst een loongerelateerde uitkering, en daarna één van de andere twee. De hoogte van de WGA-uitkering hangt af van of je nog werkt en hoeveel je werkt. En welke WGA-uitkering je krijgt. 

Loongerelateerde WGA-uitkering: krijg je deze uitkering en je werkt er niet bij? Je ontvangt de eerste twee maanden 75 procent van je loon toen je nog werkte. Vanaf de derde maand is dit 70 procent.
De loongerelateerde uitkering duurt minimaal 3 en maximaal 24 maanden. Dit hangt af van hoeveel je hebt gewerkt in je leven. 

Loonaanvullings WGA-uitkering: als je meer dan 50 procent maar minder dan 100 procent verdient van wat je volgens de arbeidsdeskundige kunt verdienen, ontvang je 70 procent van jouw vorige loon min het bedrag dat je volgens de arbeidsdeskundige kunt verdienen. 
Als je verdient wat je volgens de arbeidsdeskundige kunt verdienen, of meer, ontvang je 70 procent van je vorige loon min het bedrag dat je nu verdient. 
Als jouw situatie blijft zoals het is, krijg je deze uitkering tot je de AOW-leeftijd bereikt. 

Vervolg WGA-uitkering: de hoogte van deze uitkering hangt af van jouw percentage van arbeidsongeschiktheid. Hoe hoger dit percentage, hoe hoger het percentage is dat je krijgt van het minimumloon. Het wordt dus niet berekend op basis van jouw oude loon. Alleen als je minder verdiende dan het minimumloon, berekent het UWV het bedrag aan de hand van jouw oude loon. 
Als je een vervolguitkering krijgt na een loongerelateerde uitkering, hangt het van de situatie af hoelang je deze krijgt. De vervolg WGA-uitkering kan je ook tot je de AOW-leeftijd bereikt krijgen. 

De IVA-uitkering

IVA betekent Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten. Dit krijg je als je minimaal 80 procent arbeidsongeschikt bent en er een kleine of geen kans is op herstel. 

Hoogte en duur van een IVA-uitkering

Je ontvangt 75 procent van je loon van voordat je ziek werd. Als de situatie onveranderd blijft, krijg je deze uitkering tot je de AOW-leeftijd hebt. 

Minder dan 35 procent arbeidsongeschikt

Als je minder dan 35 procent arbeidsongeschikt bent, krijg je geen WIA-uitkering. Je blijft dan werken voor je werkgever. Samen met je werkgever denk je na over hoe je jouw functie kunt blijven doen. Misschien is er een mogelijkheid om jouw takenpakket aan te passen. Zijn daarvoor geen mogelijkheden? Jouw werkgever kan je dan ontslaan. Misschien heb je in dat geval recht op een WW-uitkering. 

Arbeidsongeschikt maar (deels) blijven werken

Ontvang je een WIA-uitkering en ga je (meer) werken en verdienen? Het UWV verrekent dan een deel van jouw inkomsten met je uitkering. De uitkering wordt daardoor lager, maar jouw totale inkomen gaat in zo’n situatie meestal omhoog. (Meer) werken naast je WIA-uitkering loont dus bijna altijd. Ben je benieuwd hoe hoog jouw inkomsten in totaal zijn als je (meer) gaat werken? Gebruik de rekenhulp van het UWV. Verdien je meer dan 65 procent van je vorige loon bij? Misschien stopt je uitkering dan.

Hoewel we ons best doen om ervoor te zorgen dat alle informatie up-to-date en correct is, kunnen we geen garanties bieden over de volledigheid, betrouwbaarheid of nauwkeurigheid ervan.

Geraadpleegde bronnen: 

• UWV

• Rijksoverheid

• Nibud