Inclusie en diversiteit, wat betekenen deze begrippen voor jou als werknemer?

Inclusie en diversiteit in het kort:

• Diversiteit op de werkvloer gaat om de mix van mensen met verschillende identiteitskenmerken, zoals culturele achtergrond, leeftijd en religieuze identiteit.

• Inclusie gaat erom dat iedereen de ruimte krijgt, en vooral voelt, om diens stem te laten horen binnen een bedrijf.

• De juiste normen, waarden, procedures en regels van een bedrijf leiden tot diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusie op de werkvloer.

• Inclusie en diversiteit leiden tot een veilige en prettige werksfeer, creatieve ideeën en oplossingen en betere bedrijfsresultaten.

• Aandacht voor inclusie en diversiteit blijkt onder andere uit een divers aanbod in de kantine, gelijkwaardige salarissen, fysieke toegankelijkheid van de werkvloer en diversiteit in personeel.

Wat is diversiteit? 

Met diversiteit op de werkvloer wordt gedoeld op een mix van mensen met verschillende identiteitskenmerken. Denk daarbij aan culturele achtergrond, opleidingsniveau, genderidentiteit, leeftijd, werkervaring, seksuele geaardheid en religieuze identiteit. Hoe meer van deze verschillen er tussen medewerkers zijn, hoe diverser een bedrijf is. 

Wat is inclusie?

Een inclusieve werkvloer draait erom dat iedereen ertoe doet, ongeacht de verschillen onderling. Inclusie waarborgt dan ook dat iedereen de ruimte krijgt, en vooral ook voelt, om diens stem te laten horen binnen een bedrijf. Alle medewerkers horen erbij en de werksfeer is zo dat iedereen zich bij het bedrijf betrokken en gehoord voelt.

DE&I: diversity, equity & inclusion

Een vaak gehoorde parapluterm is D&I of DE&I: diversity, equity & inclusion, oftewel diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusie. Gelijkwaardigheid betekent dat alle medewerkers binnen een bedrijf op een gelijkwaardige manier behandeld worden. Dit houdt in dat de verschillen in identiteitskenmerken geen invloed hebben op de kansen en beloningen van medewerkers. De juiste normen, waarden, procedures en regels van een bedrijf dienen daarvoor te zorgen.

Verschil inclusie en diversiteit

Je merkt wellicht dat de verschillende termen dicht bij elkaar liggen, maar er is wel degelijk een verschil. Een divers bedrijf heeft medewerkers met veel verschillende identiteitskenmerken, zoals leeftijd, culturele achtergrond, seksuele geaardheid en religie. Dit betekent echter niet automatisch dat een bedrijf ook inclusief is. Is een bedrijf inclusief? Dan voelen alle medewerkers zich betrokken bij het bedrijf en ervaren ze de ruimte om bij te dragen. Er is dan bijvoorbeeld geen sprake van discriminatie, een loonkloof of een onaangename werksfeer.

Waarom is diversiteit en inclusie belangrijk? 

Veel bedrijven richten zich meer en meer op het waarborgen van inclusiviteit en diversiteit, maar waarom is dat zo belangrijk? Daar zijn verschillende redenen voor: 

• Een divers en inclusief bedrijf zorgt voor een open, veilige en positieve werksfeer waarin werknemers gelukkiger zijn en (mensen in) teams beter samenwerken. Fijn voor de medewerkers zelf, maar ook voor de werkgever, omdat er zo minder burn-outs voorkomen en mensen vaak langer bij het bedrijf blijven werken. 

• Een divers en inclusief bedrijf levert meer verschillende invalshoeken en variabele inbreng op. Dit leidt tot betere en creatieve ideeën en oplossingen, wat weer kan leiden tot betere bedrijfsresultaten. 

Voorbeelden van inclusie en diversiteit

Hoe merk je nou of een bedrijf voldoende aandacht besteed aan diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusie? Een paar voorbeelden uit de praktijk: 

• Divers aanbod in de kantine: een bedrijf dat diversiteit en inclusie belangrijk vindt, heeft een divers aanbod in de kantine, waarin bijvoorbeeld ook plaats is voor vega(n) of halal. 

• Beleid rondom feestdagen: in Nederland zijn de officiële vrije dagen gebaseerd op christelijke feestdagen. Een bedrijf dat DE&I belangrijk vindt, laat werknemers zelf kiezen op welke aan religie gerelateerde feestdagen zij vrij willen zijn. 

• Toiletten: naast de reguliere wc's zijn er ook wc's met extra aanpassingen voor mensen met een fysieke beperking en in plaats van mannen- en vrouwentoiletten heeft een inclusief en divers bedrijf genderneutrale toiletten.

• Toegankelijkheid bedrijfslocatie: werkplekken zijn goed toegankelijk voor mensen met een fysieke beperking. Zo zijn er geschikte liften, geen drempels en waar nodig aanpasbare bureaus. 

• Diversiteit in personeel: niet alleen de medewerkers, maar ook de leidinggevenden en het bestuur zijn een diverse mix. Bijvoorbeeld op het gebied van leeftijd- en genderdiversiteit en culturele diversiteit. 

• Diverse uitstraling: beelden in uitingen als de website, social media of print laten niet steeds dezelfde mensen zien. De uitstraling is even divers als de mix van medewerkers in het bedrijf. 

• Geen loonkloof: van oudsher verdienden mannen vaak meer dan vrouwen, voor dezelfde functie. In een bedrijf dat waarde hecht aan gelijkwaardigheid verdient iedereen hetzelfde, ongeacht de genderidentiteit. 

Wetten en regels inclusie en diversiteit op de werkvloer

De Nederlandse overheid vindt het belangrijk dat iedereen in Nederland gelijke kansen krijgt op het gebied van werk (en andere zaken). Er zijn daarom verschillende wetten en regels opgesteld rondom inclusie, gelijkwaardigheid en diversiteit:

Algemene wet gelijke behandeling (AWGB)

Deze wet geeft aan dat alle mensen in Nederland in dezelfde gevallen op dezelfde manier behandeld dienen te worden. Discriminatie op basis van onder andere religie, politieke voorkeur, ras, geslacht of seksuele voorkeur is dankzij deze wet niet toegestaan. 

Participatiewet

Deze wet moedigt bedrijven aan om mensen aan te nemen die extra ondersteuning nodig hebben om te kunnen werken. Denk hierbij aan mensen met een fysieke of mentale beperking en bijvoorbeeld mensen die langdurig ziek zijn. 

Wet ingroeiquotum en streefcijfers

Deze wet, ook wel het 'vrouwenquotum' genoemd, werd op 1 januari 2022 ingevoerd en moet zorgen voor een evenwichtige man-vrouwverhouding in de top van het bedrijfsleven. De overheid wil dat minimaal 30% van deze functies door een vrouw wordt uitgevoerd. Lukt dat een bedrijf niet? Dan moet er een plan gemaakt worden waarmee dit alsnog wordt bereikt.

Hoe vind je een inclusieve werkgever? 

Er zijn een aantal manieren waarop je kunt achterhalen of een bedrijf een diverse, inclusieve en gelijkwaardige cultuur nastreeft. We geven je hieronder een aantal tips: 

• Check de vacaturetekst

Vacatures bevatten vaak veel aanwijzingen of een bedrijf zich bezighoudt met diversiteit en inclusie. Eigenschappen van mensen, zoals leeftijd, geslacht en afkomst vind je bijvoorbeeld niet in vacatures van bedrijven die DE&I belangrijk vinden, omdat iedereen welkom is. Daarnaast bevat de tekst bijvoorbeeld geen genderspecifieke persoonlijke voornaamwoorden, zoals zij/hij, maar is de tekst genderneutraal geschreven.  

• Bekijk de website en andere uitingen van het bedrijf

De website, folders, social media en andere uitingen van een bedrijf kunnen veel aanwijzingen bevatten. Uitingen kunnen letterlijke informatie bevatten in bijvoorbeeld kernwaarden en een missieverklaring. En ook het taalgebruik en diversiteit in afbeeldingen kunnen je een beeld geven van de bedrijfscultuur. 

• Zoek naar statements, donaties en andere bijdragen

Met name op social media zie je al snel of een bedrijf zich bijvoorbeeld uitspreekt over bepaalde onderwerpen, zoals de ondersteuning van de lhbtiqa+ community of de Black Lives Matter beweging. Andere positieve signalen kunnen bijdragen aan goede doelen zijn, of andere manieren waarop een bedrijf bijdraagt aan een community, bijvoorbeeld met vrijwilligerswerk. 

• Praat met medewerkers

Wie weet beter hoe de werksfeer is, dan huidige of voormalige medewerkers? Neem contact op met medewerkers die je kent of die iemand uit je omgeving kent, via bijvoorbeeld sociale netwerken. Vraag daarbij om een informeel gesprek om wat meer te weten te komen over wat het bedrijf doet om diversiteit en inclusie te waarborgen. 

• Stel vragen tijdens je sollicitatie

Ben je benieuwd naar specifieke informatie? Vraag hier dan naar tijdens je sollicitatieproces. Je kunt er in de eerste kennismaking al over beginnen of bijvoorbeeld aan het einde van je sollicitatiegesprek vragen stellen. Vraag bijvoorbeeld naar de belangrijkste waarden van het bedrijf, hoe het bedrijf diversiteit en inclusiviteit stimuleert en welke middelen en/of arbeidsvoorwaarden er zijn voor de medewerkers.

Geraadpleegde bronnen: 

• Rijksoverheid 

• Organisatie en Personeel Rijk 

• OneWorld