Waarom non-verbale communicatie telt op de werkvloer

Non-verbale communicatie op de werkvloer in het kort: 

• Lichaamshouding maakt het verschil: open, ontspannen schouders stralen toegankelijkheid uit en geven je collega’s het gevoel dat ze gewaardeerd worden.

• Gebaren en gezichtsuitdrukkingen: een simpel knikje of glimlach kan vertrouwen en betrokkenheid versterken, zonder een woord te zeggen.

• Oogcontact voor verbinding: oprecht oogcontact zorgt voor verbinding en toont oprechte waardering.

• Stemgebruik zegt meer dan woorden: variaties in toon en volume maken je boodschap levendig en overtuigend.

• Culturele nuances: begrijpen dat non-verbale signalen per cultuur kunnen verschillen, helpt om relaties soepel te houden.

• Blijf trouw aan jezelf: authentieke lichaamstaal ondersteunt je woorden en zorgt voor oprechte communicatie op de werkvloer.

Non-verbale communicatie speelt een grotere rol op de werkvloer dan je misschien denkt. Stel je voor: je collega's aanmoedigen met een oprechte glimlach of een bemoedigende schouderklop als ze het even niet meer zien zitten. Of hoe die ene oprechte blik van erkenning tijdens een vergadering is net dat duwtje in de rug geeft dat iemand nodig heeft. Non-verbale signalen vertellen vaak meer dan woorden ooit kunnen. Ze slaan bruggen tussen mensen, versterken samenwerking en zorgen voor een warme, open sfeer op kantoor. Of het nu gaat om het delen van enthousiasme tijdens een brainstormsessie of het geruststellen van een bezorgde collega, lichaamstaal en gezichtsuitdrukkingen maken een wereld van verschil.

Verbale vs. non-verbale communicatie

Verbale communicatie draait om woorden – wat je zegt in een gesprek. Non-verbaal gaat om hoe je het zegt en wat je erbij doet. 

• Verbale communicatie is directer en bedoeld om informatie te delen. Het gaat om de woorden die je kiest.

• Non-verbale communicatie geeft vaak de toon aan en ondersteunt wat je zegt. Stel, je vertelt je team dat ze geweldig werk leveren terwijl je hoofd naar beneden gericht is en je armen gekruist zijn. Zou dat overtuigend overkomen?

• Verbale en non-verbale communicatie kunnen elkaar ook versterken. Goede communicatie functioneert vaak als een orkest: elk instrument moet meedoen om de beste symfonie te produceren. De beste symfonie is in dit geval de beste mix van verbale en non-verbale communicatie. 

Voorbeelden non-verbale communicatie

Hier zijn enkele manieren waarop non-verbale communicatie zich uit en hoe het de ontvangst van verbale boodschappen beïnvloedt:

• Lichaamstaal: hoe je staat of beweegt kan interesse of afweer uitdrukken. Een open houding is uitnodigend en straalt toegankelijkheid uit. Denk bijvoorbeeld aan een collega die rechtop zit met ontspannen schouders. Dit zorgt ervoor dat je je gesteund en erkend voelt.

• Gebaren: handbewegingen kunnen woorden kracht bijzetten of zelfs geheel vervangen, wat je communicatie levendiger maakt. Een eenvoudig ondersteunend knikje kan een krachtige aanvulling zijn op wat je zegt.

• Schouderklop: die ene keer voelde als een fysieke bevestiging van je prestatie. Het liet zonder woorden zien dat je inspanning werd gewaardeerd. Het gaf je zelfvertrouwen. 

• Gezichtsuitdrukkingen: lachjes en fronsen vertellen je gesprekspartner veel over je emoties. Een glimlach kan oprechte waardering tonen, wat vertrouwen versterkt.

• Oogcontact: dit helpt om vertrouwen en betrokkenheid op te bouwen, waardoor gesprekken persoonlijker aanvoelen. 

• Stemgebruik: variaties in volume en toon kunnen je boodschap boeiend en krachtig overbrengen. Een warme toon in een compliment zoals ‘Goed gedaan!’ kan de boodschap echt laten binnenkomen.

• Stilte: soms zegt een pauze meer dan woorden, door ruimte te geven voor reflectie of emoties.

• Ruimtegebruik: hoeveel afstand je houdt tot elkaar, vertelt veel over je relatie.

• Ademhaling: zelfs een zucht of dieper ademhalen kan extra lagen aan je communicatie toevoegen.

Verbeter je non-verbale vaardigheden op de werkvloer

Non-verbale communicatie gebeurt vaak zonder dat we het doorhebben. Denk aan hoe je lichaam je echte gevoelens prijsgeeft, zelfs als je mond een ander verhaal vertelt. Wanneer iemand zegt ‘ik ben oké’ maar ondertussen oogcontact vermijdt, vertelt hun lichaam vaak de waarheid die hun woorden niet kunnen verbergen. Of je nu zelfverzekerd voor een groep staat of zenuwachtig bent voor een presentatie, je houding en gezichtsuitdrukkingen verraden je. Door bewust te worden van deze signalen, begrijp je niet alleen de ander beter, maar kun je ook je eigen communicatie verbeteren. En er zijn nog meer manieren om je non-verbale kwaliteiten verder te ontwikkelen en daar meer inzicht in te krijgen. 

Bewustzijn 

Tijdens een gesprek kan de houding al veel vertellen over hoe iemand zich voelt of hoe betrokken ze zijn. Ontspannen schouders, rechtop zitten en armen en benen niet gekruist houden, kan wonderen doen. Het biedt een open en oprechte uitstraling. Door je gezicht naar een gesprekspartner te keren en regelmatig oogcontact te maken, toon je niet alleen betrokkenheid, maar straal je ook zelfvertrouwen uit.

Oefenen voor de spiegel

Het lijkt misschien een beetje gek, maar het kan echt helpen om gedrag voor een spiegel te bekijken. Dit helpt je te zien wat anderen zien. Vraag jezelf af: hoe ziet die glimlach eruit, of die frons? Dit kan helpen om subtiele veranderingen op de werkvloer door te voeren.

Let op de kleine details

Kleine signalen kunnen een groot verschil maken in communicatie. Het subtiel aanpassen van je gezichtsuitdrukkingen, zoals een glimlach of een instemmend knikje, laat zien dat je echt betrokken bent. Daarnaast krijgt de toon en snelheid van spreken veel aandacht. Een vloeiende combinatie van deze elementen geeft meer stevigheid aan een gesprek.

Inzicht in culturele verschillen

Non-verbale signalen verschillen per cultuur. In Italië bijvoorbeeld, is het gebruik van veel handgebaren tijdens een gesprek heel gebruikelijk en wordt het gezien als een manier om passie en oprechtheid uit te drukken. In andere culturen kan dit als te expressief of ongeduldig worden ervaren. Ook kan de fysieke afstand die mensen tijdens een gesprek houden, verschillen. Terwijl in sommige culturen dicht op elkaar staan een teken van vriendschap en warmte is, ervaren Nederlanders dit juist als opdringerig. Respect voor deze culturele verschillen in non-verbale communicatie houdt relaties op de werkvloer gezond. 

Blijf authentiek 

Het is goed om te onthouden dat niet alle non-verbale communicatie goed of slecht is. Veel dingen horen bij wie iemand is. Blijf trouw aan jezelf; lichaamstaal moet in overeenstemming zijn met de woorden die worden gesproken om oprecht over te komen.