Pensioen en AOW: begrijp de basis en wat je zelf kunt doen!

Pensioen en AOW in het kort: 

• Het Nederlandse pensioen? Dat komt in drie delen: de AOW-uitkering van de overheid, het pensioen via een werkgever en de extra voorzieningen die je zelf regelt. 

• AOW-uitkering: de Algemene Ouderdomswet (AOW) is een basispensioen en is er voor iedereen die in Nederland woont of werkt. 

• Werknemerspensioen: via de werkgever bouwen medewerkers vaak een extra pensioen op. Hoeveel het uiteindelijk is? Dat hangt af van zaken zoals je salaris en de pensioenregeling die geldt.

• Zelf (extra) pensioen regelen? Naast de AOW en werknemerspensioen kun je zelf (extra) pensioen opbouwen via een spaarrekening, een pensioenspaarrekening, lijfrentes of beleggen.

Verschil pensioen en AOW

Wat is eigenlijk het verschil tussen een AOW-uitkering en pensioen? De AOW is een onderdeel van je totale pensioenplaatje. In Nederland bestaat je pensioen uit drie delen: het basispensioen (de AOW-uitkering); het deel dat je via je werkgever opbouwt; en het deel dat je zelf extra regelt, bijvoorbeeld door te sparen of te beleggen.

AOW-uitkering

Als eerst over de AOW. Die afkorting staat voor Algemene Ouderdomswet en dit is een uitkering die je elke maand ontvangt van de Nederlandse overheid. De sociale verzekeringsbank (SVB) betaalt dit basisinkomen om op je oude dag rond te kunnen komen. Iedereen die in Nederland woont of werkt, bouwt het automatisch op. Als je dus later in Nederland bent gaan wonen, of tussendoor in het buitenland hebt gewoond, krijg je minder AOW uitgekeerd. Ondernemers inclusief zzp’ers hebben er ook recht op. 

Hoe hoog is de AOW-uitkering?

Hoeveel je precies krijgt, hangt onder andere af van je woonsituatie. Het is 50 procent als je met iemand samenwoont of 70 procent van het minimumloon als je alleen woont. Dat is helaas niet veel. Zo krijgt een alleenstaande sinds 1 juli 2024 maximaal € 1.486,24 netto per maand. Iemand die samenwoont, krijgt sinds 1 juli 2024 € 1.010,69 netto. De hoogte verandert elk half jaar. Op de website van de SVB zie je de actuele bedragen. 

Wanneer krijg je AOW?

Vroeger kreeg je AOW als je 65 werd, maar dit is veranderd. Omdat mensen steeds ouder worden, is de AOW-leeftijd verhoogd. Die stijgt nu mee met de levensverwachting. Wanneer je precies AOW krijgt, hangt af van je geboortedatum. Ben je geboren na 30 september 1961? Dan is jouw precieze AOW-leeftijd nog niet bekend, maar dit is minimaal 67 jaar en 3 maanden. Via de website van de SVB kun je berekenen wat jouw AOW-leeftijd is. Veel mensen kunnen niet rondkomen van alleen een AOW-uitkering en hebben daarom nog een aanvullend pensioen nodig. Uiteraard moet je wel op tijd beginnen met dat op te bouwen, het liefst zo snel mogelijk.

Werknemerspensioen

Het pensioen dat je opbouwt via een werkgever, noemen we het werknemerspensioen of ouderdomspensioen. Dit is een aanvulling op de AOW. De meeste werkgevers bieden een pensioenregeling waaraan jij verplicht bent deel te nemen. Werkgevers zijn echter niet altijd verplicht om pensioen aan te bieden. Alleen als bedrijven onder een bedrijfstakpensioenfonds vallen of als er afspraken zijn gemaakt in de cao ben je er wel zeker van. In Nederland bouwt 90% van de werknemers pensioen op via de werkgever. 

Hoe werkt pensioen? 

Elke maand betaalt de werkgever en jijzelf een premie aan een pensioenfonds of verzekeraar. Meestal betaalt de werkgever ⅔ van de pensioenpremies en de werknemer ⅓. Deze premies worden belegd door de pensioenuitvoerder (het pensioenfonds of verzekeraar). Als jij dan eindelijk met pensioen gaat, betalen zij je pensioen uit. De hoogte van je maandelijks te ontvangen bedrag hangt af van je inkomen uit de tijd dat je werkte, het type pensioenregeling, de pensioenuitvoerder, rente, inflatie en indexatie. Veel dus! 

Wat is je pensioenleeftijd?

Het moment vanaf wanneer jij je werknemerspensioen ontvangt, mag je binnen bepaalde grenzen zelf bepalen en hoeft niet op hetzelfde moment te starten als je AOW. Hoe later je met pensioen gaat, hoe hoger het maandelijkse bedrag van het werknemerspensioen wordt. 

Hoeveel pensioen krijg je?

Door met DigiD in te loggen op mijnpensioenoverzicht.nl zie je heel makkelijk en snel bij welke pensioenuitvoerders je pensioen hebt opgebouwd en hoeveel.

Pensioen voor zelfstandigen

Ben je ondernemer? Dan krijg je geen werknemerspensioen. Je krijgt wel AOW als je de AOW-leeftijd bereikt. Er bestaan verschillende mogelijkheden om dat aan te vullen. 

• Collectieve pensioenregelingen: er zijn regelingen waarbij je je als zelfstandige vrijwillig aan kunt sluiten.

• Verplichte beroeps- of bedrijfstakpensioenregeling: voor zelfstandigen in bepaalde beroeps- of bedrijfstakken gelden verplichte pensioenregelingen. Bijvoorbeeld voor zelfstandige schilders, huisartsen en notarissen. 

• Vrijwillige voortzetting pensioenregeling: soms kan je als ex-werknemer vrijwillig je pensioenregeling van je vorige werkgever door laten gaan. 

• Het bedrijf zelf: sommige ondernemers halen winst uit de verkoop van het bedrijf en gebruiken dat als pensioen. Tot en met 2022 mocht je jaarlijks een deel van de winst reserveren voor je oudedagsvoorziening: de fiscale oudedagsreserve (FOR). Dit is sinds 1 januari 2023 niet meer mogelijk.

• Of je regelt zelf pensioen: zie ‘Zelf (extra) pensioen regelen’ hieronder.

Zelf (extra) pensioen regelen

Zelfs als je een AOW-uitkering én een werknemerspensioen gaat ontvangen, moet je controleren of je totale pensioen voor jou genoeg is. Wil je nog extra pensioen opbouwen of biedt jouw werkgever geen pensioenregeling aan? Of ben je ondernemer? Dan moet je zelf (extra) pensioen regelen. 

Spaarrekening

Zelf pensioen opbouwen kun je doen door bijvoorbeeld elke maand geld te storten op een spaarrekening. Maar pas op want hierdoor bouw je vermogen op en daar moet je belasting over betalen, de zogeheten vermogensbelasting in box 3. 

Pensioenspaarrekening

Het kan slimmer zijn om te sparen op een speciale pensioenspaarrekening. Nog een voordeel daarvan: je hebt recht op belastingvoordelen. Je betaalt bijvoorbeeld onder voorwaarden geen vermogensbelasting over geld dat op een pensioenspaarrekening staat. 

Lijfrente

Een andere gangbare oplossing is kiezen voor een lijfrente. Dat is een geblokkeerde spaar- of beleggingsrekening of verzekering die vaststaat tot je AOW of pensioenleeftijd. Daarna krijg je maandelijks een bedrag uitgekeerd. Er zijn tijdelijke en levenslange lijfrente-uitkeringen. Ook bij een lijfrente heb je recht op belastingvoordelen.

Beleggen

Je kunt bijvoorbeeld beleggen in aandelen, obligaties of beleggingsfondsen. Iets wat ook kan helpen is het aflossen van de hypotheek. Heb je een koophuis of misschien zelfs een tweede woning die je verhuurt? Dan kun je dit als een investering zien voor je pensioen. Door je hypotheek (versneld) af te lossen, gaan de maandlasten later omlaag. Wanneer je vervolgens het huis verkoopt en goedkoper gaat wonen of (sociaal) gaat huren, kun je de overwaarde gebruiken voor jouw pensioen. Ga je beleggen om je pensioen uit te breiden? Het is dan handig om een financieel adviseur in te schakelen. Je wilt natuurlijk geen hoge risico’s nemen en je pensioen kwijtraken!

Wil je een indicatie of je pensioen straks voldoende is om rond te komen? De Pensioenschijf-van-vijf helpt je om je inkomsten en uitgaven na je pensioen op een rij te zetten. Wil je doorwerken na je pensioen? Dat kan natuurlijk ook! 

Hoewel we ons best doen om ervoor te zorgen dat alle informatie up-to-date en correct is, kunnen we geen garanties bieden over de volledigheid, betrouwbaarheid of nauwkeurigheid ervan.

Geraadpleegde bronnen: 

• Rijksoverheid

• Nibud

• CNV

• CNV

• Evi

• EenVandaag

• Trouw

• Het Parool

• MAX Vandaag