:focal(999x394:1000x395)&w=3840&q=75)
Ontslag krijgen: de verschillende soorten. Wat mag?
:focal()&w=96&q=75){kind=small}
Ontslag krijgen, ook wel ontslagen worden genoemd, is iets waar niemand op zit te wachten. Van de schrik tot onzekerheid over de toekomst - het brengt een hoop met zich mee. Maar weet: je bent echt niet de enige en er zijn stappen die je kunt nemen. Laten we er in ieder geval voor zorgen dat je weet wat je baas wel en niet mag doen en waar je recht op hebt.
Ontslag krijgen in het kort:
Verlies geen hoop: ontslag opent vaak nieuwe deuren. Blijf positief en actief, bijvoorbeeld via vrijwilligerswerk of cursussen, en maak meer kans.
Weet je rechten: bekijk je contract, cao en overige regels goed. Teken niet zomaar een voorstel en vraag bij twijfel altijd advies aan een expert. Kom op tijd in actie en bewaar altijd belangrijke documenten.
Financiële steun na ontslag: na ontslag kan je recht hebben op bijvoorbeeld een transitievergoeding of WW-uitkering.
Bijzondere situaties: ontslag op staande voet kan ingewikkeld zijn. Dit gebeurt vaak zonder opzegtermijn en meestal zonder recht op vergoedingen. Ook is er ontslag in de proeftijd.
Ontslag met wederzijds goedvinden of instemming: bij dit soort ontslag speel je een rol in de afspraken. Zorg met juridische hulp dat rechten, zoals de WW-uitkering, goed geregeld zijn.
Collectieve ontslagen: vaak door financiële redenen van het bedrijf. Bij een collectief ontslag kan een sociaal plan helpen om afspraken te maken.
Ontslag verwerken is nooit leuk, maar kop op; er zijn altijd nieuwe kansen. Je netwerk kan als steunpilaar dienen, en online vind je bergen handige info. Denk maar aan dat gezegde: ‘Als er een deur dichtgaat, opent er ergens anders een raam.’ Maak van je ontslag een nieuw startpunt. Solliciteren duurt soms even, dus houd vol. Doe vrijwilligerswerk of volg een cursus om actief te blijven, iets extra’s op je cv te hebben en om aan te tonen dat je graag je handen uit de mouwen steekt.
Wat betekent ontslag krijgen eigenlijk?
Ontslag krijgen betekent dat je werkgever de arbeidsovereenkomst stopt. Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals financiële zorgen bij het bedrijf of een moeizame relatie met je baas. Wat wel fijn is om te weten, is dat er regels van het ontslagrecht zijn waar je werkgever zich aan moet houden. Die zorgen ervoor dat je als werknemer beschermd bent bij een onterecht ontslag. Of je nu vast in dienst bent (voor onbepaalde tijd) of een tijdelijk contract hebt.
Tips en adviezen bij ontslag
Ken je rechten: lees goed je contract en eventueel de cao en wet- en regelgeving door.
Teken niet zomaar: misschien ligt er ook al een voorstel voor ontslag op tafel van je werkgever. Dat kan erg aantrekkelijk zijn, vooral als je snel van de situatie af wilt. Toch is het slim om even een pauze te nemen en het niet direct te accepteren. Werkgevers hebben vaak de neiging om een eerste voorstel voordeliger voor henzelf dan voor jou op te stellen. Het is dus slim om het voorstel, of je vragen daarover, te bespreken met iemand die er verstand van heeft. Zo’n expert kan je helpen om een eerlijke deal te maken.
Advies vragen aan een specialist: twijfel je over je ontslag? Vraag advies bij je vakbond, een advocaat of een betrouwbare instantie zoals het Juridisch Loket. Ze staan voor je klaar met advies over juridische stappen als je denkt dat je onterecht bent ontslagen. Daarnaast helpen ze je om ervoor te zorgen dat je niets misloopt, zoals een transitievergoeding of recht op een WW-uitkering. Zo omzeil je ook andere mogelijke valkuilen.
Bewaar altijd belangrijke documenten: dit zorgt ervoor dat het krijgen van bijvoorbeeld WW of een transitievergoeding soepel verloopt. Denk aan arbeidsovereenkomsten en eventuele wijzigingen, brieven en mails tussen jou en je werkgever over het ontslag, de beëindigingsovereenkomst of ontslagbrief en loonstroken en jaaropgaven.
Waar heb je precies recht op?
Na ontslag is het natuurlijk goed om te weten wat je rechten zijn. Je hebt bijvoorbeeld vaak recht op een transitievergoeding en een WW-uitkering. Daar leggen we eerst even wat over uit.
Eindafrekening: als je ergens stopt met werken, maakt je werkgever de eindafrekening. Het is een financieel overzicht met daarop overgebleven vakantiegeld, de transitievergoeding, een eventuele eindejaarsbonus, niet-gebruikte vakantiedagen en dergelijke. Als je te veel vakantiedagen hebt opgenomen of voorschotten hebt gekregen, worden die daarmee verrekend. Gelukkig hoort je werkgever dit binnen een maand na je laatste werkdag te regelen. Zorg ervoor dat dit op tijd gebeurt, anders kun je misschien bepaalde rechten daarop verliezen.
Transitievergoeding: een transitievergoeding is een financiële extra (een soort ontslagvergoeding) die je meestal van je werkgever krijgt als je ontslagen bent. Handig om de overstap naar een nieuwe baan wat soepeler te maken. Je kunt deze vergoeding bijvoorbeeld gebruiken voor cursussen, zodat je je kansen op een nieuwe job vergroot. Of als buffer voor de tijd dat je minder te besteden hebt. Eerder legden wij uit hoe je de hoogte van de transitievergoeding uitrekent.
Ontslagvergoeding: de termen transitievergoeding en ontslagvergoeding worden vaak op één hoop gegooid, maar ze verschillen wel. Ben je ontslagen? Dan heb je recht op een transitievergoeding. Kies je samen met je werkgever voor een vertrek in goed overleg (wederzijds goedvinden), dan regel je een ontslagvergoeding via een vaststellingsovereenkomst. Daarin leg je samen vast onder welke voorwaarden je precies uit elkaar gaat. Voor de ontslagvergoeding bestaat er niet één vaste berekeningsmethode. Het verschilt per situatie en hoe de onderhandeling uitpakt.
Contract wordt niet verlengd
Heb je een tijdelijk contract? Dan staat in je arbeidsovereenkomst wanneer het afloopt. Technisch gezien is het geen ontslag als deze niet wordt verlengd. Toch kan het zo voelen, omdat je arbeidsovereenkomst stopt. Je werkgever moet het minimaal een maand voor het einde van je contract laten weten.
Rechten bij einde tijdelijk contract
WW-uitkering: als jouw tijdelijke contract niet wordt verlengd, heb je in de meeste gevallen recht op een WW-uitkering. Je moet voldoen aan bepaalde voorwaarden.
Transitievergoeding: ook als je contract eindigt, heb je in principe recht op een transitievergoeding.
Bij ziekte: je contract mag ook eindigen als je ziek bent. Vaak heb je dan recht op een Ziektewetuitkering als je contract eindigt en nog ziek bent.
Reden: je werkgever hoeft geen reden te geven voor het niet verlengen van je contract.
Eindafrekening: je krijgt ook nog een eindafrekening.
Ontslag op staande voet
Je werkgever vindt dat je iets hebt gedaan wat echt niet door de beugel kan. Het is een plotselinge beslissing en je vaste of tijdelijke contract eindigt direct. Net als je loon. Redenen kunnen verschillen van diefstal tot onder invloed op je werk verschijnen of ander ernstig gedrag. Ontslag op staande voet moet wel aan bepaalde voorwaarden voldoen. Ben je het er niet mee eens? Ga dan zo snel mogelijk naar de kantonrechter (behandelt onder andere arbeidszaken), in ieder geval binnen 2 maanden na het ontslag. Zoek juridische hulp bij bijvoorbeeld het Juridisch Loket, een advocaat of jouw vakbond. Of je stapt naar de kantonrechter voor een financiële vergoeding.
Rechten bij ontslag op staande voet
WW-uitkering: ben je op staande voet ontslagen en vraag je WW aan? Het UWV onderzoekt dan of het aan jou ligt dat je werkloos bent geworden. Als dat zo is, krijg je helaas geen WW-uitkering.
Transitievergoeding: als je zelf ernstige fouten maakt of iets belangrijks nalaat, zoals bij ontslag op staande voet vaak zo is, hoeft de werkgever je geen transitievergoeding te geven. Ben je het daar niet mee eens? Stap dan naar de kantonrechter en vecht het aan.
Bij ziekte: als je ziek bent, mag je met een geldige reden op staande voet ontslagen worden. Jouw ziekte mag dan niet de reden zijn.
Reden: gelukkig kan je niet zomaar op staande voet ontslagen worden. Je baas moet bewijs verzamelen en een dringende reden daarvoor hebben.
Eindafrekening: je krijgt nog wel een eindafrekening. Je werkgever mag echter wachten met dit uitbetalen. Soms moet je namelijk bij ontslag op staande voet als werknemer een schadevergoeding betalen aan het bedrijf. Dat wordt afgetrokken van de eindafrekening.
Ontslag tijdens de proeftijd
In de proeftijd kunnen zowel jij als je werkgever besluiten om uit elkaar te gaan. Er is geen opzegtermijn, dus je kan meteen stoppen met werken.
Rechten bij ontslag tijdens de proeftijd
WW-uitkering: als je wordt ontslagen in je proeftijd kan je WW aanvragen. Je hebt dan wel een brief nodig van de werkgever dat je niks verkeerd hebt gedaan.
Transitievergoeding: je hebt in de meeste gevallen vanaf de eerste werkdag al recht op een transitievergoeding. Ook als je dat in je proeftijd opbouwt.
Bij ziekte: ontslag in de proeftijd kan ook als je ziek bent. Je krijgt dan ook geen langere proeftijd. Je hebt waarschijnlijk wel recht op een Ziektewetuitkering.
Reden: als je erom vraagt, moet je werkgever schriftelijk de reden aangeven. Dat is sowieso wel netjes. Je kan weinig doen tegen een ontslag tijdens je proeftijd
Eindafrekening: uiteraard krijg je jouw eindafrekening bij ontslag tijdens de proeftijd.
Ontslag met wederzijds goedvinden
Bij ontslag met wederzijds goedvinden beslissen jij en je werkgever samen om de samenwerking te stoppen. Dit kan zowel bij vaste als tijdelijke contracten. Door samen te onderhandelen, leggen jullie verplicht alle afspraken vast in een vaststellingsovereenkomst (VSO). Hierin staat bijvoorbeeld waarom je stopt, wanneer je laatste werkdag is en wanneer je contract precies eindigt.
Rechten bij ontslag met wederzijds goedvinden
WW-uitkering: als de werkgever ontslag met wederzijds goedvinden voorstelt, en jij niks verkeerd hebt gedaan, heb je in principe recht op WW. Je hebt pas recht op een WW-uitkering vanaf het moment dat de opzegtermijn afloopt.
Transitievergoeding: je krijgt bij ontslag met wederzijds goedvinden niet standaard een transitievergoeding. Meestal maken werknemers wel afspraken over een ontslagvergoeding met hun werkgever. Dat komt in de vaststellingsovereenkomst te staan.
Bij ziekte: Soms proberen werkgevers de ontslagbescherming te omzeilen door een werknemer tijdens ziekte over te halen tot een ontslag met wederzijds goedvinden. Vraag juridische hulp voordat je akkoord gaat met het ontslag. Eenmaal akkoord met het ontslag met wederzijds goedvinden, raak je namelijk bij ziekte mogelijk je recht op een WW-uitkering of een Ziektewetuitkering kwijt. En uiteraard op je salaris.
Reden: de reden van het ontslag komt in de vaststellingsovereenkomst te staan. Maar een geldige reden is niet verplicht.
Eindafrekening: je krijgt een eindafrekening. Afspraken hierover leg je vast in de vaststellingsovereenkomst.
Ontslag met instemming
Bij ontslag met instemming geef je akkoord op het beëindigen van je tijdelijke of vaste overeenkomst. Dit lijkt op ontslag met wederzijds goedvinden. Het verschil is dat er bij ontslag met instemming een geldige reden (ontslaggrond) nodig is. Zoals financiële problemen of niet naar behoren functioneren. Het hoeft niet in een vaststellingsovereenkomst te staan. Als je schriftelijk akkoord gaat, teken je meestal een opzeggingsbrief. Je werkgever moet rekening houden met de opzegtermijn.
Rechten bij ontslag met instemming
WW-uitkering: je hebt onder voorwaarden recht op een WW-uitkering.
Transitievergoeding: je houdt – in tegenstelling tot wederzijds goedvinden – altijd recht op de wettelijke transitievergoeding.
Bij ziekte: in Nederland geldt er bij ziekte een opzegverbod voor de eerste twee jaar dat iemand ziek is.
Reden: er moet een geldige reden (ontslaggrond) zijn voor het ontslag.
Eindafrekening: je krijgt een eindafrekening.
Collectief ontslag
Bij collectief ontslag worden meer dan twintig mensen tegelijk ontslagen, vaak om economische bedrijfsredenen. Er kan een sociaal plan zijn waarin de hoogte van de ontslagvergoeding staat met andere regels waar de baas zich aan moet houden. Bij economische redenen moeten bedrijven werknemers volgens het afspiegelingsbeginsel ontslaan: medewerkers met dezelfde functie worden in leeftijdsgroepen ingedeeld. Wie binnen een leeftijdsgroep als laatste kwam, gaat als eerste. Dit geldt zowel voor vaste als tijdelijke krachten.
Rechten bij collectief ontslag
WW-uitkering: je hebt recht op een WW-uitkering als je ontslagen bent in een collectief ontslag.
Ontslagvergoeding: je hebt in principe recht op een ontslagvergoeding bij collectief ontslag. Soms worden er afspraken gemaakt in een sociaal plan.
Bij ziekte: in Nederland geldt er bij ziekte een opzegverbod voor de eerste twee jaar dat iemand ziek is. In principe ook bij collectief ontslag.
Reden: collectief ontslag kan alleen onder bepaalde voorwaarden gebeuren. Bijvoorbeeld als je baas vanwege economische problemen medewerkers echt moet ontslaan. Ook moeten er in 3 maanden tijd minstens 21 medewerkers hun baan kwijtraken, en dat allemaal binnen dezelfde regio van het UWV WERKbedrijf.
Eindafrekening: je krijgt een eindafrekening.
Ontslag via het UWV of de kantonrechter
Ga je niet akkoord met ontslag? En werk je bijvoorbeeld al buiten je proeftijd zonder iets ergs uit te halen? Dan kan je werkgever je niet zomaar ontslaan zonder toestemming. Dat moet via het UWV of de kantonrechter. Of het via het ene of het andere gaat, hangt af van de reden waarom ze je willen ontslaan.
Via de kantonrechter:
Gebruikt voor ontslag om persoonlijke redenen zoals onvoldoende functioneren, verwijtbaar handelen (iets doen wat je niet hoort te doen), nalatigheid (juist vergeten iets te doen), vaak ziek en weer beter zijn, ernstig gewetensbezwaar (als je iets moet doen op je werk dat niet goed voelt omdat je er niet achter staat) en verstoorde arbeidsrelaties (slechte werkrelaties met collega's of je baas). Voor dit soort situaties kan een werkgever iemand ook op staande voet ontslaan.
De werkgever stapt naar de kantonrechter om het arbeidscontract stop te zetten.
Je krijgt een kopie van het verzoek en hebt binnen een bepaalde termijn de kans om hiertegen in verzet te gaan.
Het proces duurt gemiddeld 8 weken.
Bij ontslag via de kantonrechter houdt de kantonrechter rekening met de opzegtermijn. De tijd die voor de procedure nodig is, trekt de kantonrechter af van de opzegtermijn. Wel moet er minstens 1 maand opzegtermijn overblijven.
Ben jij of je baas het niet eens met het besluit van de kantonrechter? Dan kan jij of hij in hoger beroep gaan.
Via het UWV:
Wordt gebruikt als je een langere tijd arbeidsongeschiktheid bent of bij financiële problemen (bedrijfseconomische redenen) van het bedrijf zelf.
Je hebt 14 dagen de tijd om je tegen het ontslag te verweren.
Als beide partijen geen deal kunnen maken, beoordeelt het UWV het ontslagverzoek.
De procedure duurt ongeveer 4 tot 6 weken.
Bij ontslag via het UWV moet de werkgever rekening houden met de opzegtermijn. De tijd die voor de procedure nodig is, moet worden afgetrokken van de opzegtermijn. Wel moet er minstens 1 maand opzegtermijn overblijven.
Rechten bij ontslag via het UWV of kantonrechter
WW of WIA-uitkering: als je aan bepaalde voorwaarden voldoet en niet door je eigen schuld werkloos bent geworden, krijg je meestal WW. Vaak krijg je na 2 jaar ziekte een WIA-uitkering.
Transitievergoeding: je hebt in principe recht op een transitievergoeding. Tenzij je bijvoorbeeld duidelijk iets hebt gedaan wat je niet hoort te doen. Vaak bieden werkgevers in dit soort situaties ook een vaststellingsovereenkomst aan. Daarin kan ook staan dat zij meebetalen aan eventuele kosten van een advocaat.
Bij ziekte: ziek zijn mag alleen een reden zijn om je te ontslaan als je voor een langere tijd arbeidsongeschikt bent, en het UWV toestemming geeft voor ontslag. Of als je vaak ziek en weer beter bent en de werkgever daardoor in grote problemen komt. Dat gaat dan via de kantonrechter.
Reden: de werkgever moet een geldige reden hebben voor ontslag via het UWV of de kantonrechter, zoals hierboven uitgelegd.
Eindafrekening: bij ontslag via het UWV of de kantonrechter heb je in de meeste gevallen gewoon recht op de eindafrekening.
Veelgestelde vragen over ontslag krijgen
Wat is het verschil tussen een ontslagvergoeding en een transitievergoeding?
Mag je vakantiedagen opnemen als je ontslag krijgt?
Hoeveel officiële waarschuwingen moet je krijgen om ontslag te krijgen?
Wanneer krijg je ontslag op staande voet?
Waar heb je recht op bij ontslag?
Hoewel we ons best doen om ervoor te zorgen dat alle informatie up-to-date en correct is, kunnen we geen garanties bieden over de volledigheid, betrouwbaarheid of nauwkeurigheid ervan.
Gebruikte bronnen:
:focal()&w=256&q=75)