Een goede werk-privébalans: zo vind je die!

Een goede werk-privébalans in het kort: 

• Een goede werk-privébalans beweegt mee met je leven en wat je nodig hebt. Het draait om je goed voelen, zowel op werk als thuis.

• Kies bewust voor wat bij jou past, en laat je niet gek maken door een ideaalbeeld dat niet bij jouw situatie past.

• Problemen op je werk of thuis kunnen elkaar beïnvloeden en bijdragen aan stress; herken vroegtijdig deze signalen.

• Actiepunten zoals plannen, pauzes en 'nee' leren zeggen, maken jouw balans juist weer gezonder.

• Stel prioriteiten en gebruik handige focus-apps om je social media gebruik binnen de perken te houden en je focus te verbeteren.

• Overleg met je leidinggevende en maak ruimte voor je persoonlijke prioriteiten. Maak gebruik van flexibele werktijden en thuiswerkmogelijkheden.

Wat is een goede werk-privébalans?

Een gezonde werk-privébalans draait om het afstemmen van je werk en persoonlijke leven. Het betekent dat je zowel op je werk als thuis goed voelt. Maar, het is geen vaste formule. De balans verandert namelijk voortdurend, afhankelijk van je levensfase en behoeften. Misschien vind je lange werkdagen juist prettig, terwijl iemand anders meer tijd nodig heeft voor familie en ontspanning. Het belangrijkste? Kies bewust voor wat bij jou past en jaag niet zomaar een ideaalbeeld na. Zo zorg je ervoor dat je energiek en gelukkig blijft, zowel op je werk als daarbuiten.

Oorzaken van een verstoorde werk-privébalans

Een verstoorde werk-privébalans kan verschillende oorzaken hebben:

• Een te hoge werkdruk, waardoor je regelmatig moet overwerken.

• Altijd bereikbaar moeten zijn via e-mail en/of social media (inclusief WhatsApp). Dit maakt het lastig om echt los te komen van je baan.

• Moeite hebben met 'nee' zeggen tegen extra taken van collega's of leidinggevenden.

• Verkeerde prioriteiten stellen terwijl het thuis ook chaos is met een druk gezinsleven.

• Taken afmaken in je vrije tijd, wat eigenlijk bedoeld is om te relaxen.

• Op een verkeerde manier thuiswerken, waardoor werk en privé te veel door elkaar lopen.

De uitdagingen van werk en privé combineren

Werk en privé zijn als communicerende vaten: wat er in de één gebeurt, heeft impact op de ander. Problemen op je werk kunnen thuis stress veroorzaken, en issues thuis kunnen je werkprestaties beïnvloeden. Een verstoring van die balans kan zorgen voor gezondheidsproblemen, zowel fysiek als mentaal. Herken je klachten als vermoeidheid, prikkelbaarheid, moeite met slapen of concentratieproblemen? Dit zijn waarschuwingssignalen voor stress die je serieus moet nemen, volgens de richtlijn ‘werk-privébalans’ uit 2023. Uiteindelijk kan dit een burn-out veroorzaken. Trek dus op tijd aan de bel!

Je werk-privébalans verbeteren

Laten we de balans tussen werk en privé eens aanpakken met praktische stappen:

1. Signaleer risico's: houd een oogje in het zeil voor signalen van een slechte balans. Als je denkt dat iets niet helemaal lekker loopt, is het slim dit te bespreken met een bedrijfsarts of preventiemedewerker. Een preventiemedewerker werkt samen met de bedrijfsarts, arbo dienstverleners en ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT). Elk bedrijf moet minimaal één preventiemedewerker aanwijzen.

2. Gebruik een spreekuur: heb je problemen met je balans? Zet ze op de kaart tijdens een arbeidsomstandighedenspreekuur. Volgens de Arbowet hebben werkenden het recht om zelf naar een bedrijfsarts te stappen via een arbeidsomstandighedenspreekuur. Hier is de ruimte om je zorgen te delen. 

3. Maak gebruik van hulp: overweeg dingen als begeleiding gericht op 'werk-privéverrijking' of workshops die helpen met gezond te blijven bij ploegendiensten. Overleg wat bij jou past met je leidinggevende of bedrijfsarts.

4. Bespreek thuiswerken: is thuiswerken een optie voor jou? Kaart het aan bij je werkgever en maak heldere afspraken over zaken als bereikbaarheid, werktijden en hoe je omgaat met de werkdruk.

5. Focus op ergonomie: zorg voor een comfortabele en gezonde werkomgeving thuis, en natuurlijk op kantoor. Vraag je werkgever om ondersteuning als dat nodig is.  

6. Flexibele werktijden: het kan helpen om werktijden flexibeler in te richten. Hierdoor kun je werk en privé beter combineren. Bijvoorbeeld door later te beginnen of eerder te stoppen. Iedereen blij, toch?

Wat kun je zelf makkelijk doen?

Wil je zelf aan de slag met je balans? Deze actiepunten zijn toegankelijk en dus makkelijk zelf te gebruiken:

• Werkdag plannen: begin elke werkdag met een duidelijke planning. Wat komt er vandaag op je bord en wanneer is het genoeg geweest? Probeer te voorkomen dat je thuis nog bezig bent met die ene lastige taak. Zo blijven werk en privé gescheiden.

• Plan pauzes: neem regelmatig pauzes om weer op te laden. Haal een frisse neus tijdens je lunchpauze of sta even op om te rekken en strekken. Er is speciale ‘kantoorgym’: oefeningen voor achter je bureau. Een kleine break kan wonderen doen voor je concentratie.

• Zorg voor je lijf: gezonde voeding, voldoende slaap en regelmatig bewegen: het klinkt als een open deur, maar het is echt belangrijk. Gun jezelf de energie om de dag optimaal door te komen.

• Ontspan regelmatig: of het nu sporten, mindfulness, een wandeling in het park of een goed boek is: zorg voor momenten waarop je even helemaal kunt ontspannen. Deze momenten van rust houden je in balans en geven nieuwe energie.

• Stel prioriteiten: ga eens na wat jij belangrijk vindt in het leven. Nogal een grootse vraag inderdaad, dus neem er gerust de tijd voor. Als je vervolgens je leven voor je ziet, komen er vanzelf prioriteiten naar voren. Bijvoorbeeld dat je vaker met je kinderen wilt zijn, wat niet lukt omdat je meer taken erbij krijgt. Dat betekent dat je geen extra werk meer moet aannemen, dus ‘nee’ moet leren zeggen. Evalueer dit proces!

• Check je blinde vlek: sta ook stil bij wat níet tussen je prioriteiten staat. 2 uur per dag je socialmedia tijdlijnen bekijken, past dat in je prioriteiten? Er bestaan focus-apps waarmee jij de tijd op social media beperkt. Zo hou je wel je contacten in beeld, maar verzand je niet in doelloos scrollen. In een half uur kun je ook zien wat de belangrijke mensen in je leven vandaag hebben gedaan.

Luister naar jezelf en blijf flexibel

Bovenal: luister goed naar wat je zelf nodig hebt. Het is prima als die behoeften in de loop der tijd veranderen. Het belangrijkste is dat je je niet vastbijt in een in beton gegoten plan, maar flexibel blijft. En onthoud, een goede balans tussen werk en privé is een continu proces. Het mag soms een uitdaging zijn, maar het loont de moeite om hier in te investeren! Voel je goed, werk met plezier en geniet voluit van je vrije tijd.

Hoewel we ons best doen om ervoor te zorgen dat alle informatie up-to-date en correct is, kunnen we geen garanties bieden over de volledigheid, betrouwbaarheid of nauwkeurigheid van dit artikel.

Gebruikte bronnen: 

• Arbobortaal

• Arbo Unie